Türkiye’de devam eden ekonomik kriz neredeyse her sektörde etkisini gösteriyor. Yayıncılık da o sektörlerden biri. Ne yazık ki son dönemde birçok yayınevi faaliyetine son verdi. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Nisan 2023’de yayımlanan raporu, Türkiye’de kitap üretimi seviyesinin 7 yıl öncesine gerilediğini ve 2022’deki kitap üretiminde bir önceki yıla göre %13,3 küçülme olduğunu gösteriyor. Biz de yayıncılık sektöründeki daralmayla ilgili görüşlerini almak ve bu arada Türkiye’de üniversite yayıncılığının önemli temsilcilerinden biri olan ODTÜ Yayıncılık’ı daha yakından tanımak amacıyla, Genel Müdür Burçin Armutlu’ya konuk olduk ve kendisiyle keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. İyi okumalar dileriz.
Merhaba Burçin Hanım, öncelikle bize biraz ODTÜ Yayıncılık’tan bahseder misiniz?
Elbette. ODTÜ Yayıncılık, 1996 yılında ODTÜ Geliştirme Vakfı’nın bir iştiraki olarak kurulmuş, ODTÜ kalitesine ve ismine yakışır eserleri okurlarına sunmayı şiar edinmiş bir yayınevi. Her ne kadar başta ODTÜ’lü hocalarımızın akademik eserlerini yayımlamak amacıyla kurulsa da günümüzde popüler bilim kitapları ve çocuklar için eğitici, öğretici kitaplar başta olmak üzere, yayınevimizin farklı kategorilerde yayınları bulunuyor. Yayınlarımız arasında, 1997’den beri çocuklar için matematik alanında başucu kitabı olma özelliği taşıyan Matematik Gezegeni; Michio Kaku, Antonio Damasio ve Brian Cox gibi önemli bilim insanlarının eserleri yer alıyor. Ayrıca, satranç ve İngilizce eğitim kitaplarımızı da okurlarımızın beğenisine sunuyoruz. Kitaplarımızı dağıtımcılar, okullar, e-pazaryeri mağazaları ve internet sitemiz gibi farklı kanallarla kendilerine ulaştırıyoruz.
Bu arada öğrendiğimiz kadarıyla ODTÜ Yayıncılık’ın çıkardığı kitaplar çok değerli ödüller alıyor. Tebrik ediyoruz.
Teşekkürler. 15 soru serimizin ilk kitabı Para Ne İçindir? daha önce “çocuklar için popüler bilim” dalında 2021 GIANCARLO DOSI Bilimi Yaygınlaştırma Ulusal Ödülü’ne layık görülmüştü. Eserimiz, 2022 La Magna Capitana Ödülü için yapılan seçmelerde “12 yaş ve üzeri çocuklar için en iyi kitap” kategorisinde finalist olmuştu. Şimdiyse, serinin ikinci kitabı Beyin Nasıl Çalışır? “en iyi resimli kitap” dalında 2022 Zanibelli Ödülü’nü kazandı. Ödüllü kitapları okurlarımızla buluşturmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu eserlerin Türkçeye kazandırılmasında çevirmeninden editörüne, grafik/tasarım sorumlusundan depo sorumlusuna ODTÜ Yayıncılık ekibinin çok büyük emeği var. Öncelikle onları tebrik etmek gerek.
Ekonomik kriz ve yayıncılık sektöründeki üretim daralması ile görüşlerinizi alabilir miyiz? Yayıncı olarak son yıllarda hangi sorunlarla karşılaşıyorsunuz?
Ekonomik kriz her sektör gibi yayıncılık sektörünü de etkiledi elbette. Maliyetler çok arttı. Kâğıdı döviz cinsinden temin edebiliyoruz. Dünyada baş gösteren kâğıt sıkıntısına bir de ülkemizdeki döviz fiyatları artışı eklenince maliyetlerde %200-300 civarı bir artış söz konusu oldu. Birçok yayınevi sadece var olan kitapların tekrar basımını gerçekleştirmeyi sürdürüyor ve yeni yazarlara alan tanımaktan imtina ediyor. Bu durum da eser çeşitliliğinin sağlanmasının ve yeni yazarların ortaya çıkmasının önünde önemli bir engel teşkil ediyor. Çevrilmek üzere yurt dışından telifi alınan ürünlerde de döviz kurundaki artış yüzünden ciddi maliyet yükselmesi söz konusu. Bir de korsan kitap sorunu var elbette.
Sektörel kriz ve daralmayı göz önünde bulundurarak, şirket olarak hangi tedbirleri alıyorsunuz?
Her şeyden önce Yönetim Kurulumuzun gelişmeleri çok yakından takip ettiğini ve düzenli aralıklarla yapılan toplantılarda alınan kararlarla stratejik yönlendirme yaptığını belirtmeliyim. Ayrıca kurumsal dönüşümüzün önemli bir kısmı tamamlandı, Şirket El Kitabımız yayımlanarak çalışanlarımızla paylaşıldı. Günümüz şartları çevik olmayı gerektiriyor. Çoğu yayınevinin aldığı maliyet tedbirlerini elbette biz de uygulamaya alıyoruz.
Tabii ki bu arada devletin alması gereken sektörel tedbir ve teşvikler önem arz ediyor. Türkiye Yayıncılar Birliği, 2022’nin başında bir acil eylem planı hazırlamıştı. Orada yer alan ve kâğıtta dışa bağımlılığın önlenmesinden korsan kitapla mücadeleye kadar alınması gerektiği vurgulanan sektörel tedbirlere katılmamak elde değil.
ODTÜ Yayıncılık olarak 2023-2024 yılları için hedefleriniz nelerdir? Hangi yeni eserler bizi bekliyor?
2023’te öncelikli hedefimiz kitaplarımızı daha geniş okur kitlesine ulaştırmak. Bunun için geçen sene açtığımız Trendyol ve Hepsiburada e-pazaryeri mağazalarımızdaki ürünlerimizin sayısını artırdık. Bu sene web sitemizi yeniledik ve e-kitaplarımızı çıkardık. Artık okurlarımız e-kitaplarımıza da ulaşabilecek. Sesli kitap ve e-kitap gibi dijitalleşmenin önemli birer yansıması sayılabilecek ürünleri biz de yayın yelpazemize katmayı amaçlıyoruz. Bunların yanı sıra, değerli yazarlarımızın eserlerini yurt dışındaki okurlara pazarlama yönünde faaliyetlerimiz sürüyor. Bunun için, başta Frankfurt Kitap Fuarı ve İstanbul Publishing Fellowship olmak üzere çeşitli platformlarda işbirlikleri gerçekleştiriyoruz
Eserlerimize gelince, bu sene Julia Rothman’ın Çiftlik Anatomisi adlı eserini yayımladık. Kendisinin son kitabı WildLife Anatomy için görüşmelerimiz sürüyor. 2024’de o kitabı da yayın planımıza alma düşüncemiz var. İtalyan yazar Pierdomenico Baccalario’nun iki eserini Mart ayında bastık: Bir Şampiyon Olmanı Sağlayacak 50 Zorlu Görev için Kılavuz ve 13 Yaşına Gelmeden Tatilde Yaşanacak 50 Macera İçin Kılavuz. İki kitap da şimdiden epey okur ilgisiyle karşılaştı. Antonio Damasio’nun The Feeling of What Happens adlı eserini yıl sonuna doğru çıkarmayı planlıyoruz. Matematik Gezegeni serimizi yenileme sürecimiz devam ediyoruz. Eylül başında öğretmenlerimizin ve öğrencilerin beğenisine sunacağız. Ayrıca Çatalhöyük başta olmak üzere pek çok arkeolojik alanda çocukları tarih yolculuğuna çıkaracak Atalarımızdan Dersler kitabını da bu sene çocuk okurlarımızla buluşturmak için sabırsızlanıyoruz. Bu kitapla çocuklara arkeolojiyi sevdirmeyi amaçlıyoruz.
Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederiz.
Ben teşekkür ederim.
