KATHERINE JOHNSON (26 Ağustos 1918 – 24 Şubat 2020)
İnsanlığın uzaya olan merakı hiçbir zaman bitmedi. Bilinmeyenin peşinde yüzyıllardır koşmaya devam ediyor ve edecek gibi görünüyor… Bugün “İlham Veren Hikayeler” bölümümüzde Uzay Yarışı’nın önemli isimlerinden Amerikalı Astrofizikçi, Matematikçi ve Fizikçi Katherine Johnson’ı konuk ediyoruz. Yani nam-ı diğer: “ABD’yi Ay’a Götüren Kadın“. Gelin onun başarı dolu hikayesine yakından bakalım.
Johnson 26 Ağustos 1918’de White Sulphur Springs, Batı Virginia’da doğdu. Eğitimine küçük yaşlarda başlayan Katherine Johnson, Batı Virginia Üniversitesi’nde eğitim almasına izin verilen ilk 3 siyahi kökenli Amerikalı’dan birisiydi. Ayrıca bilgisayarlı “göksel seyrüsefer doğruluğu” tezi ile dikkat çekti. Bir NASA çalışanı olarak yörünge mekaniği hesaplamaları, ilk ve sonraki ABD mürettebatlı uzay uçuşlarının başarısı için kritik öneme sahip görevlerde bulundu. NASA ve selefindeki 33 yıllık kariyeri boyunca, karmaşık manuel hesaplamalarda ustalaşmakla ün kazandı ve görevleri yerine getirmek için bilgisayar kullanımına öncülük etti.
Johnson’ın çalışması, uzaydaki ilk Amerikalı astronotlar Alan Shepard, yörüngedeki ilk Amerikalı John Glenn ve Apollo ay Modülü için buluşma yolları da dahil olmak üzere Project Mercury uzay uçuşları için yörüngelerin, fırlatma pencerelerinin ve acil dönüş yollarının hesaplanmasını içeriyordu. Astronotlar John Glenn ve Alan Shepard’ın Nasa’daki ilk görevleri, 1969’da Apollo 11’in Ay’a uçuşu ve Merkür Projesi gibi birçok uzay uçuşu Johnson’un geliştirdiği Uzay Mekiği programı aracılığıyla mümkün oldu. Yaptığı hesaplamaların doğruluğu bu görevlerin başarıyla sonuçlanmasında pay sahibi olmuştur.
ABD’nin ilk astronotu olan J.Glenn, Johnson hakkında şöyle söylemiştir:
“Hesapların doğru olduğunu o kızdan duymazsam, uzaya çıkmam.”
Katherine Johnson Mars gezegenine yapılacak uzay yolculuğu planlamalar gerçekleştirip 26 araştırma raporu yazdı. Aynı zamanda kendisi NASA‘daki basın toplantılarında katılan ilk kadın bilim insanıdır.
2015 yılında Başkan Barack Obama, Johnson’a Başkanlık Özgürlük Madalyası ile ödüllendirildi. Ertesi yıl BBC’nin “En Etkili 100 Kadın” sıralamasında yer aldı.2016’da NASA astronotu Leland D. Melvin tarafından Gümüş Snoopy Ödülü ve NASA Grup Başarı Ödülü‘ne layık görüldü. Taraji P. Henson tarafından 2016 yapımı Gizli Sayılar filminde baş karakter olarak canlandırıldı. 2019’da Johnson, Başkan Donald Trump tarafından Kongre Altın Madalyası ile ödüllendirildi. 2021’de Ulusal Kadınlar Onur Listesi‘ne alındı.
“Kadınlar söyleneni yaptılar. Ne soru sordular, ne de işi aldılar. Soru sordum, nedenini öğrenmek istedim. Sorular sormama ve oradaki tek kadın olmama alıştılar.”
-Katherine Johnson, 2020
