İş Dünyasında Yarını Kazanmanın Yeni Yol Haritası: Mavi Okyanus Stratejisi-Bölüm 2
Bir zamanlar akordeon çalan, sırık üstünde yürüyen ve ateş yutan Guy Laliberte şimdi Kanada’nın en büyük kültürel ihracatlarından biri olan Cirque du Soleil’in (Güneş Sirki) CEO’sudur. 1984 yılında yaratılan Cirque ürünleri dünya çapında yaklaşık kırk milyon kişi tarafından seyredilmiştir. Sirk endüstrisinin küresel şampiyonu Ringling Bros. ve Barnum & Bailey’in yüz yıldan daha uzun süre içinde erişebildiği gelir düzeyine, Cirque du Soleil, yirmi yıldan kısa bir süre içinde ulaşmayı başardı.
Cirque du Soleil başarılı oldu, çünkü gelecekte kazanmak için şirketlerin birbiriyle rekabet etmeye bir son vermeleri gerektiğinin farkına vardı. Rekabette galip gelmenin tek yolu, rekabette galip gelmeye çalışmaktan vazgeçmektir. Önemli olan mavi okyanuslar yaratarak, mevcut olmayan bir pazar alanı yaratmaktır.
Kızıl okyanuslarda, endüstrinin sınırları belirlenmiş ve kabul edilmiştir ve oyunun kuralları bilinir. Burada şirketler mevcut talepten pay kapmak için rakiplerini geride bırakmaya çalışır. Pazar alanı kalabalıklaştıkça, kar ve büyüme olasılığı azalır.
Bunun aksine mavi okyanuslar, açılmamış pazar alanı, talep yaratma ve yüksek karlı büyüme fırsatı olarak tanımlanır. Mavi okyanusların bazıları mevcut endüstrilerin sınırlarının epey ötesinde oluşturulmasına rağmen, mevcut endüstri sınırlarını genişleterek kızıl okyanuslardan yaratılır. Mavi okyanuslar rekabete ilgisizdir, çünkü oyunun kuralları belirlenmeyi beklemektedir.
Mavi okyanus yaratmak için duyulan zorunluluğun artmasının ardında birkaç itici güç bulunur. Teknolojik gelişmelerin hızlanması, endüstriyel verimliliği oldukça geliştirmiş ve hizmet sunanlara görülmemiş çeşitlikte ürün ve hizmet üretme olanağı sağlamıştır.
Karlı büyüme nedenlerinin araştırılmasında ne şirket ne de endüstri en iyi analiz birimidir. Önemli olan pazar yaratan yeni büyük bir iş ile ilgili yönetimsel eylemler ve kararlar dizisidir.
Şirketler günümüzde rekabet etmenin ötesine geçmelidir. Yeni kar ve büyüme fırsatları yakalamak için bir de mavi okyanuslar yaratılmalıdır.
Mavi okyanus stratejisini uygulamak isteyen şirketler;
- Alternatif endüstrilere bakarak, kendilerini ikame edenlerle değil, alternatif endüstrilerdeki şirketlerle rekabet ederler,
- Endüstriler içindeki stratejik gruplara bakarlar,
- Alıcılar zincirine bakarlar (ödeme yapanlar, alanlar ve kullanıcılar farklı olabilir)
- Tamamlayıcı ürün ve hizmet tekliflerine bakarlar
- Müşteriler açısından faonsiyonel ve duygusal çekiciliğe bakarlar
- Zamana bakarlar – yöneticiler pazarın şimdi verdiği değerden yarın verebileceği değere bakarak geleceklerini etkin bir şekilde şekillendirebilirler.
İyi bir mavi okyanus strateji örneği olan Netjets firması uçağın onaltıda bir mülkiyetini diğer onbeş müşteriyle paylaşmak üzere müşterilerine sunar. Bu müşterilerin herbirinin yıllık elli saat uçuş hakkı vardır. 375.00 dolardan başlayan fiyatlarla (artı pilot ve diğer aylık masraflar) mülk sahipleri altı milyon dolarlık
uçağın bir hissesini satın alabilmektedir.
*Kaynak: Haber Türk Gazetesi ,17.05.2010
Mavi Okyanus Stratejisi
Chan Kim & Renee Mauborgne (Ekim, 2010)
