Yetenek yönetimi nedir?
Yetenek yönetimi, organizasyonların stratejik işler için ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları bir işlem ve yönetim şeklidir. Yetenek yönetimi insan kaynakları biliminin altında yer alan bir süreçtir. İnsan kaynakları bilindiği üzerine üç temel başlığı odak noktasına alır. Bu başlıklar ortak hedef olan sürdürülebilirlik, sistematik yapılandırma ve insandır. Şirket içerisinde sürdürülebilirlikten kasıt operasyonel süreçlerin aksamadan personellerin şirket içerisinde veya dışarısındaki hareketleridir. Bu hareketler terfi süreçleri, izin, istifa gibi süreçleri içine alır. Sistematik yapılandırma şirket içerisinde veri, bilgi akışlarının, emir komuta zincirinin doğru bir şekilde işlemesini sağlar.
Yetenek Yönetim modeli bir şirkete sürdürülebilirliği sağlayan en önemli modeldir.
Şirketin işlevselliğinin verimli ve efektif bir şekilde çalışabilmesi için rol tanımlarının yapılıp bu rollerde aranan yetkinliklerin nasıl dağıtılacağı bu dağıtılan insanların nasıl performanslarının değerlendirileceği ve bu rollerden hangileri hangi şartlarda organizasyon şemasının neresinde kritik pozisyonları oluşturuyor kısımlarıyla başlar. Daha sonrasında yetenek yönetiminin ikinci aşamalar kısmı başlar. Bu kısımda yer ele alınılması gereken hususlar; ilgi çekmek, tanımlamak, korumak ve geliştirmektir. Bu kısım çalışanların şirkete giriş yapmadan önceki iş ilanı işveren marka değeri kısmından başlar ve elde edilen çalışanların nasıl şirket içerisinde geliştirileceğine dair olan geliştirmek kısmıyla sonlanır. Ve sonrasında yetenek yönetiminin son kısmı olan ve sürdürülebilirliği doğrudan etkileyen kısım olan yedekleme (halefiyet) planlama kısmı gelir. Bu yazımızda bunların detaylarına inerek devam edeceğiz ve en azından yetenek yönetiminin şirketler için ne kadar önemli olduğunu sizlerle paylaşacağız.
Rol Tanımı
Bir işin sorumluluklarını, görevlerini ve yükümlülüklerini tanımlayan ve aynı zamanda belirli bir işte başarılı olmak veya bu işe uygun olmak için gerekli nitelikleri, becerileri ve deneyimi açıklayan metin.
Rol Profili
Bir organizasyon içindeki belirli bir işin ayrıntılarını ve gerekliliklerini açıklayan ve hem işverenler hem de çalışanlar için değerli bir araç olan belge.
Rol profilleme şirket içerisinde bulunan pozisyonların, kimlerle doldurulacağı nasıl bir yetkinlik gerektirdiğini bu pozisyonların onun üzerine hazırlanılan dokümantasyonlardır.
Rol Profillemede Kriterler Nelerdir?
– Sorumluluklar
– Teknik Uzmanlık
– Liderlik ve Kişilerarası Yetenekler
– Problem Çözümü
– İş Etkisi
– Teknik Yetenekler
Yetkinlik Tanımı
Yetkinlikler, bireylerin etkili iş performansı için gerekli olan gözlemlenebilir ve ölçülebilir ‘özellikler’ veya ‘başarı faktörleri’ olarak genel olarak tanımlanır.
- Değiştirilmesi Kolay
- Değiştirilmesi Zor
Değiştirilmesi Kolay Yetkinlikler
- Bilgi: Bireyin belirli bir alanda kendini geliştirmesi bilgi edinmesi öğrenmesi doğrultusunda
- Yetenekler: Gösterilmiş öğrenilen yeteneklerdir.
Değiştirilmesi Zor Yetkinlikler
- Sosyal Rol: Kişinin başkalarına yansıttığı değerler ve davranışlar.
- Karakter Özellikleri: Neden ve niçin belirli bir şekilde davranırız.
- Kişinin İmajı: Kişinin kimlik ve değer duygusu
- İç ve Dış Güdüler: Bizi harekete geçiren şey başarıya olan ihtiyaç
Yetkinlik Nasıl Görülür?
– Oluşum
– Başvuru
– Yönetim
– Şekillendirme
1. Oluşum ( Formation)
Yetkinliklerin oluşumu, organizasyonun ihtiyaçlarına ve stratejik hedeflerine bağlı olarak belirlenir. Yetkinlikler, bir çalışanın başarılı bir şekilde görevini yerine getirebilmesi için gerekli bilgi, beceri ve davranışları ifade eder.
Oluşum Aşamasında;
- İhtiyaç Analizi: Organizasyonun stratejik hedefleri ve iş ihtiyaçları doğrultusunda hangi yetkinliklerin gerekli olduğu belirlenir. Örneğin, müşteri odaklılık, liderlik veya teknik bilgi gibi yetkinlikler.
- Yetkinlik Modeli: İhtiyaçlara uygun yetkinlikler tanımlanır ve bir yetkinlik modeli oluşturulur. Bu model, organizasyonun tüm seviyelerinde uygulanabilir ve bireylerin hangi yetkinliklere sahip olması gerektiğini gösterir.
2. Başvuru ( Application)
Yetkinliklerin başvuru aşaması, bu yetkinliklerin işe alım, eğitim ve performans değerlendirme süreçlerinde nasıl kullanılacağını içerir.
- İşe Alım: Yetkinlikler, işe alım süreçlerinde adayların değerlendirilmesinde kullanılır. Örneğin belirli bir pozisyon için liderlik yetkinlikleri önemli olabilir ve adayların bu yetkinliklere sahip olup olmadığı değerlendirilir.
- Eğitim ve Gelişim: Çalışanların mevcut yetkinliklerini geliştirmek için eğitim programları düzenlenir. Yetkinliklere dayalı eğitimler, çalışanların becerilerini artırarak organizasyonun hedeflerine ulaşmasını destekler.
- Performans Yönetimi: Çalışanların performansı, yetkinlikler bazında değerlendirilir. Bu değerlendirmeler, çalışanların güçlü yönlerini ve gelişim alanlarını belirlemek için kullanılır.
3. Yönetim (Management)
Yetkinliklerin yönetimi, bu yetkinliklerin organizasyon içinde etkin bir şekilde kullanılmasını ve sürekli olarak geliştirilmesini sağlar.
- Geri Bildirim: Çalışanlara düzenli geri bildirimler verilir, böylece yetkinliklerini geliştirmelerine yardımcı olunur. Bu geri bildirimler, performans değerlendirmeleri ve 360 derece geri bildirim süreçleri aracılığıyla sağlanabilir.
- Yetkinlik Gelişimi: Çalışanların yetkinliklerini sürekli olarak geliştirmek için gelişim planları oluşturulur. BU planlar, bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilir ve çalışanların kariyer hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olur.
- Kariyer Yolu: Yetkinlikler, çalışanların kariyer yollarını belirlemek için kullanılır. Yetenek yönetimi, çalışanların gelişmelerini destekleyerek, organizasyon içindeki terfi ve kariyer fırsatlarını artırır.
4. Şekillendirme ( Shaping)
Şekillendirme aşaması, organizasyon kültürü ve stratejik hedeflere uyumlu olarak yetkinliklerin sürekli olarak yeniden şekillendirmesini ve uyarlamasını içerir.
- Kültürel Uyum: Organizasyon kültürüyle uyumlu yetkinlikler geliştirilir. Çalışanların, organizasyonun değerlerine ve kültürüne uygun yetkinlikler göstermesi sağlanır.
- Stratejik Uyum: Organizasyonun değişen stratejik hedefleri doğrultusunda yetkinlikler gözden geçirilir ve güncellenir. Bu, organizasyonun hedeflerine ulaşmasını ve rekabet avantajını korumasını sağlar.
- Yenilikçilik: Yeni yetkinlikler ve beceriler, değişen iş gereksinimlerine ve teknolojik gelişmelere göre şekillenir. Organizasyonlar, yenilikçi yetkinlikler geliştirmek için sürekli olarak araştırma yapar ve uygulama stratejileri oluşturur.
Devam yazısı gelecek ay…
Taylan Yöntemer
ODTÜ, İşletme Mezunu CGS Center Stajyeri
