DİJİTAL YÖNETİCİLİK VE DİJİTAL LİDERLİK
Yazar: Engin KABADAŞ
Yönetim ve Liderlik, insanlığın doğuşuyla birlikte başlamıştır. Göçebe toplumlarından başlayıp, tarım toplumuna geçiş süreci ve sanayi devrimiyle de değişim göstermiştir. Zamanın bilim insanları, yaptıkları araştırmalar ve incelemeler sonucunda, yönetim anlayış ve modellerini inceleyerek dönemlerine katkı sağlamışlardır. Bu inceleme, araştırma ve modeller günümüze ışık tutmaktadır.
Yönetim, dediğimizde bir yönetim faaliyetinden söz etmek mümkündür. Yönetim, herhangi bir organizasyona, teşkilata, gruba uygulanabilir. Yönetim faaliyeti, bugün, aileden başlayıp, küçük/orta ölçekli işletmelerin, büyük holdinglerin ve kamu kurumlarının sevk ve idaresini kapsamaktadır. Ailede; anne ve baba, apartman/sitede; seçilmiş veya yetki verilen yöneticiler, hastanede; hastane yöneticisi, üniversitede; rektör, askerlikte de; komutan vasıtası ile yönetim faaliyeti icra edilir. Bu örnekleri çoğaltabiliriz.
Yönetim, İNSANIN ve MALZEMENİN olduğu her yerde vardır. Yönetim, insanlar vasıtasıyla örgütsel amaçlara ve hedeflere yönelik olarak işbirliği içinde ortaya konan çabaların bütünüdür. Her teşkilat veya organizasyon kendi sektörel amaçlarına göre hareket ederek bir görev üstlenmiştir. Her birim, kendi görev fonksiyonel alanına uygun olarak da yönetim sistemi kurmak zorundadır. Bu yönetim sistemi içerisinde, yönetim faaliyetine katılan insan gücünün nitelikli olması önemlidir.
Şirketler ya da kurumlar, amaç ve stratejilerine göre, insanların bir araya gelerek birlikte, sınırlı imkanlarla, iç ve dış dinamiklere uygun olarak, bulunduğu ülkenin kanunlarına göre hareket ederek üretim veya hizmet gerçekleştirirler. Bu üretim veya hizmet sayesinde de sektörlerinde rekabet yaratırlar. Sektörel faaliyetleriyle de bulundukları ülkenin ekonomisine ve insanların hayatlarına katkı sağlayarak refah seviyelerini yükseltirler. Şirket ya da kurumlar doğru yerde, doğru zamanda, doğru kişiler ile çalışarak başarılarını artırırlar. İyi bir yönetim sistemi kurulmuş şirket ya da kurumlar, rekabet ve başarı yönünde büyük fark yaratırlar.
Yöneticilik, daha çok, kurumu temsil etme, gayreti koordine etme ve amaçlar doğrultusunda personeli yöneltme eylemi ve işlevidir.
Liderlik, ortak amaçları gerçekleştirmek maksadıyla gerçek değişimi yakalamak isteyenliderler ile izleyenler arasındaki etkileşim ilişkisidir. Ya da, Liderlik, bir grup insanı belirli amaçlar etrafında toplayabilme ve bu amaçları gerçekleştirmek için onları harekete geçirme yetenek ve bilgilerinin toplamıdır.
Örgütsel ve yönetimsel liderlik ise, yöneticinin, aynı zamanda doğuştan gelen liderlik gücü ve yeteneği ile astlarını etkili ve verimli bir şekilde çalıştırabilme, onları gönül gücüyle etkileyebilme yeteneğidir.
Liderlik, en kısa tanımıyla, insanları etkileme sanatıdır.
Aradaki farkı belirtmek gerekirse, Yöneticilik, bir meslektir ve işletmelerin kurulmasıyla ortaya çıkmıştır; Liderlik, ise bir davranış biçimidir. Belli bir amaç doğrultusunda bir araya gelen insanların var olduğu her ortamda liderlikten söz edilebilir. Dolayısıyla uygulayacağı liderlik tarzı ne olursa olsun, yöneticiliğine liderliğini katmayanlar başarıyı maksimum yakalayamamakta, iş yerinde olumlu bir çalışma iklimi oluşturamamaktadırlar.
Günümüzde her yönetici, başarılı olabilmek için liderlik özelliklerine sahip olmalıdır. Lider, ekibi olan bir takım oyuncusudur. Lider; insan odaklı, katılımcı, paylaşımcı, yaratıcı, yalın, açık, esnek ve öncü kişidir. Misyon ve vizyon sahibidir. Dolayısıyla örnek kişidir.
Liderlik kavramı, yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde çeşitli zamanlarda bazı kuramlar ile anılmıştır. Liderlik kuramları, yapılacak olan işin amacıyla veya kişisel özelliklerle özdeşleşmiştir.
Bu liderlik kavramları veya kuramlarının, İşe dönük liderlik, Karizmatik liderlik, Dönüştürücü liderlik, İnteraktif liderlik, Uşak liderlik, Paylaşımcı liderlik, Kaz tipi liderlik, Ahtapot tipi liderlik, Kurumsal liderlik, Stratejik liderlik gibi bir çok çeşidi vardır. Her biri, kendi şartları ve durumlarına göre özellik göstermektedir.
Zamanın değişmesi, bilim ve teknolojinin ilerlemesi, ihtiyaçların farklılaşması ile yeni kavramlar ortaya çıkmaktadır. İş dünyasının da gelişmesi neticesinde küreselleşen dünyada zamana ayak uydurmak, işlere yetişmek, en önemlisi de rekabet ortamında doğru kararlar alıp onları takip edebilmek önem kazanmaktadır. Hele ki son dönemde, dünyada yaşanan salgın hastalık, bilim ve teknolojinin ne kadar önemli olduğunu bizlere göstermiştir.
Salgın hastalıkla birlikte, kapanan okullar ile çevrim içi eğitim, temel ihtiyaçları karşılamak için üretime devam eden iş yerleri hariç çalışamayan üretim yerleri, iş yerleri ve hizmet sektörleri v.b. uzaktan icra edilerek, bizlere, bilim ve teknolojinin hayatımızda ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. İşte bu süreçte her kim olursa olsun işini planlayan, organize eden, kaos ortamında bilgili olup verimliliği arttıran ve denetimlerini de yapan yeni bir yönetici veya lider kavramı ortaya çıkmıştır.
O da DİJİTAL YÖNETİCİ/DİJİTAL LİDER……
Devamı gelecek sayımızda…
