Çalışma’nın ve “çalışkan” olmanın tanımı evrensel gibi görünse de, gerçekte oldukça farklıdır. Kimi çalışanlar kendilerini geliştirip, hedeflerine ulaşmak için çaba sarfederken; kimi çalışan yalnızca kendisine söylenen kadar iş yapar. Ancak her ikisi de çok çalıştığını söyleyebilir. Burada önemli olan hevesin ve kendini geliştirme çabasının şirket içinde vücut bulmasını sağlamaktır.
Bir şirkette ortalama çalışma sürelerinin giderek düştüğü günümüzde, iyi çalışanları kaybetme sıklığı da artmaktadır. Bu noktada şirket için hayati önem taşıyan pozisyonlarda yedekleme sistemini doğru kurgulamanın önemi tartışılmazdır. Eskiden bu durum yetenekli çalışanların gözden çıkarılması gibi görünse de, günümüzde daha verimli iş sonuçlarına götürmektedir. Yedekleme sistemi bir pozisyona ikinci bir çalışan almak değil, benzer pozisyonda iş yapan ancak yetkin başka bir çalışanın yedeklenmek istenen pozisyonla ilgili de yetiştirilmesi demektir.Doğru kariyer planlaması şirketin kültürünü ve büyüklüğünü de göz önüne alarak, her çalışanın şirkette kariyerinde nasıl ilerleyeceğinin belli olması demektir. Bunun için yükselme kriterlerinin doğru belirlenmiş olması ve organizasyon şemasının da buna uygun hazırlanmış olması gereklidir.
Potansiyeli yükse çalışana şirket içinde kariyer planlaması yapıp, geleceğin yöneticisi adayı olarak görmeden önce, çalışanla bu durumu paylaşmak fayda sağlayacaktır. Yaşanan yakın bir örnekten yola çıkılabiliriz. Bir üretim şirketinin kalite biriminde 5 yıldır çalışan bir mühendis, yöneticileri tarafından çok sevilmekte ve yüksek potansiyelli bu çalışan şirkette tutundurulmak istenmektedir. Çalışan için eğitimlerle de desteklenecek şekilde, ileride direktör olma yolunda bir kariyer planlaması yapılmıştır. Böylece başarılı ve şirket kültürüne uyum sağlamış bir çalışanın şirkette kalması sağlanmış olacaktır. Bu şekilde başarılı ve potansiyel yüksek (High potential- HİPO) çalışanların belirlenerek kariyer planı çizilmesi, şirketlerde kariyer planlaması anlamında en önemli adımlardan biridir.
Şirket içine çizilen kariyer planı ve bu yolda yapılacak rotasyonlar, alınacak eğitimler çalışanın kendisiyle detaylı olarak paylaşılmıştır. Bu konuşmada şirket yöneticileri çalışandan büyük bir heyecan ve kabul beklerken tam tersi bir durum olmuş; çalışan hayatı boyunca üretimle iç içe olmak istediğini ve kalite biriminde de işin her türlü boyutuyla ilgilenerek çalıştığı için yöneticilik kariyeri istemediğini belirtmiştir. Çalışan mevcut durumda yaptığı işten fazlasıyla memnun olsa bile, kendi emsalleri yükseldikçe kendisinin mevcut durumunda kalması ve hep aynı işi yapıyor olması tatminsizlik yaratacaktır. Ne yazık ki, çalışanların kendilerine sunulan geleceği, farklı nedenlerden ötürü gör-e-meme eğitimi olabilmektedir. Kariyer planlaması başarılı çalışanın şirket başarısına daha çok katkı sağlaması için yapılan işler bütünüdür.Bu planlama çalışanın çalışma azmini ve hevesini artırıcı, çalışanın karakterine de uygun olmalıdır. Tüm bunlar bir noktada birleştiklerinde aynı amaca hizmet etmektedir.
Aytuğba Baraz Koç
Stratejik Planlama ve İnsan Kaynakları Koordinatörü
