Genel Amaç
COSO (Committee of SponsoringOrganizations of the TreadwayCommission), hileli finansal raporlamanınönlenmesi, iç kontrol, risk yönetimi,kurumsal yönetim ve suiistimali önleme alanlarında kapsamlı rehberler hazırlamakve fikir önderliği yapmak amacıyla;
- Amerikan Sertifikalı KamuMuhasebecileri Enstitüsü
- Amerikan Muhasebe Birliği
- Finansal Yöneticiler Enstitüsü
- İç Denetçiler Enstitüsü
- Yönetim Muhasebecileri Enstitüsü
sponsorluğunda 1985 yılında kurulmuştur.
COSO’nun tanımına göre iç kontrolişletmelerin;
- Faaliyetlerinin etkin ve verimli olmasını,
- Mali raporlarının güvenilirolmasını,
- Kanun ve yönetmeliklere uygunbir şekilde yönetilmesini temineden,
bir işletmenin yönetim kurulunun,üst yönetiminin ve diğerpersonelinin etkilediği bir süreçtir.İç kontrol, işletmelerin hesapverebilirliğini sağlayarak,işletmelerin başarısında son dereceönemli rol oynar.
PricewaterhouseCoopers (PwC)tarafından COSO için kalemealınan ve 1992 yılında yayınlanançalışmada, bir iç kontrolün başarılıolabilmesi için beş unsursayılmıştır. Bunlar;
1. Kontrol ortamı,
2. Risk değerlemesi,
3. Kontrol faaliyetleri,
4. Bilgi ve İletişim,
5. Kontrollerin Gözetimi’dir.
Kontrol Ortamı:
Yönetim kurulu, yöneticiler, şirket ortakları veyetkililerle çalışanların tutum, davranış ve anlayışlarınıiçeren ve işletme faaliyetlerinin geçerli olduğualanların tamamıdır.
Risk Değerlendirme:
Organizasyonun belirlediği hedeflere ulaşması içinyapılan faaliyetlerde ve genel işleyişlerde ortaya çıkanveya çıkabilecek riskin tanımlanması ve araştırılması sürecidir.
Kontrol Faaliyetleri:
Organizasyonun hedeflerine ulaşmasınıengelleyebilecek risklerin ölçülmesi ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlayacak prosedür,yönetmelik veya faaliyetlerdir.
Bilgi ve İletişim:
Yönetimin belirlediği hedefleri kontrol ortamınailetmesi ve kontrol ortamından sağlanan bilgilerin deyönetime iletilmesi için gerekli kaydetme, raporlama vepolitikalardır.
İzleme:
Tasarlanan kontrol ortamı ile işleyişinin belirli dönemlerde değerlendirmesi ve bu değerlendirmesonucunda gerekli iyileştirme, geliştirme gibi aksiyonların uygulandığı süreçtir.
Bu bağlamda, COSO’nun kabul ettiği iç kontrol esaslarına göre ise iç kontrol;
-
- Bir sonuç değil, bir süreçtir.
- Sadece bir dizi yönetmelik veformlardan oluşmaz, birişletmenin her düzeyinde çalışankişilerden etkilenir.
- Bir şirketin yönetim kurulu veüst yönetimine sadece makulderecede güvence sağlar, hiç birzaman mutlak bir güvence vermez.
- Bir işletmede hem ayrı ayrı, hemde zaman zaman birbirleri ileçakışan fonksiyonlarda,amaçların elde edilmesine yardımcı olur(yönetim/muhasebe).
Devamı gelecek sayıda….
