Ailem ve Şirketim

Günümüz rekabet koşullarında bir adım öne geçmenin yolu,  en gözde mottolardan biri olan “eğitim şart” diye başlayıp, “ yaşam boyu öğrenme” felsefesiyle devam etmektedir.  Artık, eğitim; bireyin davranışlarında –kendi yaşantısı yoluyla-istenilen değişiklikleri meydana getirme veya yeni davranışlar kazandırma sürecinin* çok daha ötesine geçmiştir.  Günümüzde başarılı olabilmek ve başarılı kalabilmek için sürekli kendini yenilemek gerekmektedir.  Bu noktada,  yaşam boyu öğrenim felsefesinin iş yaşamında uygulanabilir hali şirket akademileridir.

Şirket akademilerinin çıkış noktası mesleklerin gerekliliklerinin ve çalışandan beklentilerinin zaman içinde ve hızla değişmesidir. Ancak, üniversitelerin gerekli müfredat değişikliğini güncel olarak sağlaması daha zor ve uzun vadeli olmaktadır. Bu sebeple, şirketler artık doğrudan bir şekilde eğitim sürecine dahil olmaktadırlar. Daha eleştirel gözle yaklaştığımızda ise, az eğitilmiş, yanlış eğitilmiş ya da istemediği alanda eğitim almış gençler iş hayatında önemli bir açık meydana getirmiş, şirketler de oluşan bu boşluğu kendileri doldurmak durumunda kalmıştır. Diğer taraftan, İngiltere’de işyerlerinin çalışanların bireysel gelişimine katkısı incelenmiş ve  çalışanların öğrendiklerinin çoğunun informal yoldan olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durum şirket içindeki informal öğrenmenin şekillendirilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.

Şirket akademilerinin ana amacı gerçekleştirilecek eğitim ve gelişim programlarıyla; çalışanların kişisel gelişimlerine, bilgi, beceri ve yetkinliklerini zenginleştirmelerine ve kazanımlarını iş sonuçlarına yansıtmalarına yardımcı olmak ve görevlerinde yetkin, verimli, üretken, ilişkilerinde sağlıklı ve motive olmalarını sağlamaktır.

“Peki neden şirket akademisi?” Sorusunun cevabını şirketler açısından birçok farklı çerçeveden ele alabilmek mümkündür.

En önemli nedenlerden biri,  işletme fonksiyonlarına bakarken interdisipliner yaklaşımın öne çıkmasıdır. Artık çalışanların sadece bir tek alanda donanımlı olması değil, farklı disiplin-erde bilgiye sahip olması önem arzetmektedir. Diğer taraftan, şirketler stratejik yol haritaları doğrultusunda çalışanlarını eğitmek ve örgütsel büyüme ve gelişmeye önem vermektedirler. Bu noktada şirket akademisi, kurumsal öğrenmenin yönüne karan veren mekanizma olmaktadır. Şirket akademilerinin bir diğer rolü, şirket içindeki know- how’ın çalışanlar işten ayrıldıktan sonra kaybedilmesini önlemek ve gelen personele aktarılarak devam etmesini sağlamaktır. Böylece, akademiler şirkette ortak kurum kültürü yaratılmasına büyük katkı sağlamaktadır.

Şirket akademileri dünyada ve ülkemizde farklı yapılanmalarla karşımıza çıkmaktadır. Ancak, unutulmamalıdır ki, en iyi uygulama örnekleri değil, şirkete en uygun olan şirket akademisi uygulaması şirketi amaca götürmektedir. Burada önemli olan, hedef doğrultusunda, çerçevesi belirlenmiş, eğitim uygulama yöntemleri saptanmış ve kuralları belirlenmiş bir akademi modeli kurgulanmasıdır. Her şirketin yapısı, hedefleri ve kurum kültürünün farklılık arzetmesi sebebiyle, bazı şirketler yanlızca orta ve üst düzey yönetici yetişme programları sunarken, bazıları sadece mavi yaka personel için kurulmakta, bazı şirket akademileri ise tüm şirket personelinin eğitim faaliyetlerinin tek çatı altında toplanması için tasarlanmaktadır.

Şirket akademilerinin işler olması ve şirkete fayda sağlamasında en önemli nokta, akademinin yönetim kurulu tarafından desteklenmesi ve çalışanlar tarafından sahiplenilmesidir. İşler olmayan ve önyargılar üzerine kurulmuş, sadece isim olarak yaratılan akademiler şirketin marka imajına büyük zarar verecektir. Şirket akademisi kurmak isteyen özellikle orta ve üstünde ölçekteki şirket yönetimleri ise başta kafalarında bazı önyargılarla işe başlamaktadırlar.  *(S. Ertürk,1984, s.12)

Öncelikle unutulmaması gereken, “sadece binlerce çalışanı olan şirketlerin akademiye ihtiyacı vardır, yanlızca onlar bu yatırımı yapar” savının doğru olmadığıdır. Günümüzde en önemli kaynak insan kaynağıdır. Onun yetiştirilmesi, örgütsel büyüme ve gelişme için  her ölçekteki firmalar için ana  noktalardandır. 100-150 kişinin çalıştığı bir şirket için bile,  akademi önemli bir araç olabilmektedir. Şirket yönetiminin en büyük çekincelerinden biri,  şirket akademisi kurmanın ve onun devamını sağlamanın, ucuz bir yatırım olmamasıdır. Unutulmamalıdır ki, kârlılığa dönüşünce bu maliyet karşılanacak olsa da, yapılan yatırım, uzun vadeli olarak hesaba katılmalıdır. Diğer çekince, eğitim verilen personelin kaybedilmesi durumunda, çalışana harcanacak vaktin zaman kaybı olarak görülmesidir. Bu noktada da önemli olan, personel devir oranın takip edilmesi ve ayrılan çalışanın ayrılma sebebinin ne olduğunun araştırılmasıdır. Son olarak da, şirkette yeterli miktarda terfi olanağının olmaması ve eğitim sonrası çalışana kariyer gelişiminin sunulamayacak olması, yönetimde çekince yaratmaktadır. Akademi programı, şirket bünyesindeki kariyer planlaması paralelinde yürütülmeli ve ona çıktı sağlamalıdır. Bu noktada, akademi kurulmadan önce şirketin organizasyon şemasının doğru yapılandırılması ve kariyer planının belirlenmesi en önemli noktalar arasındadır.

Yaşam boyu eğitim felsefesiyle çıktığımız yolda, şirket akademileri günümüzde şirketler için stratejik bir zorunluluk haline gelmeye başlamıştır. Şirketin stratejilerine ulaşmasında, çalışanların doğru ve güncel bilgiye sahip olması, şirketin kurum kültürne uyumlu ve doğru davranışlar göstermesi, yaratıcı ve bilgi odaklı olması gerekmektedir. Sonuç şunu göstermektedir ki,  şirketin çalışanına yaptığı yatırım, aslında kendi geleceğine yaptığı yatırımdır.

“Şirket Akademileri Zirvesi” 26 Eylül’de İstanbul’da Yapıldı

“Şirket Akademileri Zirvesi” BNC Turkey tarafından 26 Eylül’de İstanbul’da gerçekleştirildi. CGS Center Stratejik Planlama ve İnsan Kaynakları Koordinatörü Aytuğba Baraz, zirvenin “Şirketlerdeki Sürdürebilirliği Sağlamada Şirket Akademilerinin Rolü”  adlı ilk oturumunda konuşmacı olarak yer almıştır.

Şirket akademilerinin günümüzde şirketler açısından önemine vurgu yapılan zirvede, şirket akademisi kurmak isteyen, şirket akademisine sahip olup da verimliliğini artırmak isteyen çok sayda katılımcı yer almıştır.

İyi uygulama örneklerinden Efes Akademi, Borusan Akademi, Aras Akademi, Teknosa Akademi’nin yöneticileri de zirvenin oturumlarında görüş ve deneyimlerini paylaşmışlardır.

Aytuğba Baraz
CGS Center
Stratejik Planlama ve İnsan Kaynakları Koordinatörü