Julius Robert Oppenheimer’ı Tanıyalım
Julius Robert Oppenheimer, II. Dünya Savaşı sırasında Los Alamos Laboratuvarı’nı yönetmiş Amerikalı bir teorik fizikçiydi. İlk nükleer silahın yaratıldığı araştırma olan Manhattan Projesi’ndeki önemli rolünden dolayı genellikle “atom bombasının babası” olarak anılıyordu.
1925’de Harvard Üniversitesi’nden lisans, 1927’de Göttingen Üniversitesi’nden doktorasını yaptı. Ardından Kaliforniya Üniversitesi’nin fizik bölümünde profesör oldu. Kuantum mekaniği, nükleer fizik ve teorik fiziğe önemli katkılarda bulundu.
Oppenheimer 1942’de Manhattan Projesi’nde çalışmak üzere işe alındı ve sonra ilk nükleer silahları geliştirmekle görevlendirilen New Mexico’daki Los Alamos Laboratuvarı’nın direktörlüğüne atandı. Liderliği ve bilimsel uzmanlığı projenin başarısında etkili oldu. 1945’te ilk atom bombasının Trinity testinde hazır bulundu. 1945’te bu silahlar Hiroşima ve Nagazaki’nin bombalanmasında kullanıldı ve bu nükleer silahların silahlı bir çatışmada kullanıldığı tek olay olarak tarihe geçti.
Oppenheimer 1947 yılında Princeton’daki Institute for Advanced Study’nin direktörü oldu ve yeni kurulan Birleşik Devletler Atom Enerjisi Komisyonu’nun etkili Genel Danışma Komitesi’ne başkanlık etti. Nükleer çoğalmanın yayılmasını ve Sovyetler Birliği ile nükleer silahlanma yarışını önlemek amacıyla nükleer enerjinin uluslararası kontrolü için faaliyetlerinde bulundu. Hidrojen bombasının geliştirilmesine 1949-1950 yıllarındaki hükûmet tartışmaları sırasında karşı çıktı ve daha sonra savunma ile ilgili konularda bazı ABD hükûmet ve askerî gruplarının öfkesine neden olan fikirlere sahipti. İkinci Kızıl Panik döneminde Oppenheimer’ın bu tutumu ve ABD Komünist Partisi’ne bağlı kişi ve kuruluşlarla geçmişte kurduğu ilişkiler, 1954’teki bir güvenlik duruşmasının ardından güvenlik izninin iptal edilmesine yol açtı. Doğrudan siyasi etkisinden yoksun bırakılmış olsa da ders vermeye, yazmaya ve fizik alanında çalışmaya devam etti. 1963 yılında Başkan John F. Kennedy, siyasetten uzak durduğu için kendisine Enrico Fermi Ödülü’nü verdi. 2022’de ABD hükûmeti, sürecin hatalı olduğunu belirterek 1954 kararını iptal etti.
Oppenheimer, üç kez Nobel Fizik Ödülü’ne aday gösterildi, ancak asla kazanamadı.
Oppenheimer’a, 1965’in sonlarında gırtlak kanseri teşhisi kondu. 1966’nın sonlarında başarısız bir ameliyat, radyasyon tedavisi ve kemoterapi gördü. 15 Şubat 1967’de komaya girdi ve 18 Şubat’ta 62 yaşında Princeton, New Jersey’deki evinde öldü.
