İşyerlerinde Sağlıklı Öğrenme Ortamı Yaratılmasının Önemi ve Bir Uygulama Olarak HLS Projesi
İşyeri ve işyerinde öğrenme yaşamımızın önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Gündelik yaşamımızda öğrendiklerimizin büyük bir kısmını işyerinde öğrenmekteyiz. 2004 yılında Avrupa Birliği’nde yapılan ve sonuçlarının Eurobarometer’de yayınlandığı bir çalışmada Avrupalıların yarısından fazlasının işyerinde öğrendikleri ortaya çıkmıştır. Bu sonuç ülkeden ülkeye değişiklik gösterse de (%46 Portekiz, %71 İzlanda) Avrupa Birliği ülkelerinin ortalamasında yarıdan fazla Avrupalının öğrenmeyi iş yerinde gerçekleştirmektedir. Araştırmaya katılan erkeklerin %61’i kadınların ise %44’ü bir önceki yılda işyerinde birşeyler öğrendiklerini beyan etmişlerdir.
İşyerinde öğrenme çeşitli zaman ve şekillerde gerçekleşmektedir. Araştırmaya katılanların yarıdan fazlası öğrenmenin işbaşında gerçekleştiğini ifade ederken, ona yakın bir kısım iş yerinde geçirdikleri öğle yemeği, kahve molası gibi dinlenme aralarında arkadaşlarıyla yaptıkları sohbetlerde veya okudukları dergi-gazetelerden öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Bir kısım ise katıldıkları program ve kurslarda öğrenmenin gerçekleştiğini beyan etmişlerdir.
İşyerinde öğrenme; çoğu zaman önemli bir pedagojik yaklaşım gerektirmeden ve özel bir mesleki yeterlilik geliştirmeye yönelik olacak şekilde yapılandırılmadan, çalışanın verilen görevi yapmaya uğraşırken, kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bu şekilde çalışanlar; çalışırken öğrenerek ömür boyu öğrenme alışkanlığını elde etmektedirler.
Bu durumda, işverenlerin çalışanlarını geliştirmek için gerekli olan eğitimin yalnızca yüksek maliyetli özel kurslar ve programlar olduğunu düşünmemeleri gerekir. Öte yandan çalışanların da kendilerini geliştirmenin yalnızca yüksek çaba ve maliyet gerektiren eğitimlerden geçmediğini kabullenmeleri gerekir. Dolayısıyla işverenlerin insan kaynakları geliştirmedeki ana hedefi mesleki eğitim programlarından daha öncelikli olarak işletmelerde öğrenmeye elverişli ortamın yaratılması olmalıdır. Bu konu iki açıdan önemlidir:
- İşgücünün %80lik bir kısmının çalışan olduğu göz önünde bulundurulduğunda işletmelerin toplumda öğrenen bireylerin yetiştirilmesinde büyük sorumluluk sahibi olmaları gerektiği söylenebilir.
- Bu önemli sorumluluğun bilincinde olmayan geleneksel işletme sahipleri işyerlerinde insan kaynaklarının geliştirilmesine olumlu yaklaşmamaktadırlar. Hemen hepsi öğrenmenin önemli olduğunu kabul etmelerine karşın, personelinin gelişimi için önemli kaynaklar ayrılması gerektiği fikrinde ısrar etmektedirler.
Bu iki önemli husustan hareketle, 2011-2013 yılları arasında uygulanan HLS projesi, işverenler için işyerinde sağlıklı öğrenme ortamının geliştirilmesi ve yerleştirilmesi amacıyla bir yöntem geliştirmiştir.
Türkiye’den MAKRO Yönetim Geliştirme ve Danışmanlık Şirketi’nin ortak olduğu ve altı AB ülkesinden ortakların katılımıyla gerçekleştirilen proje kapsamında her ortak ülkeden 8’er KOBİ ile çalışmalar yapılmıştır. Bir yandan işletmelerde ideal öğrenme ortamının oluşturulması için KOBİ sahipleri ve yöneticilerinde farkındalık yaratılmaya çalışılırken, öte yandan çalışanların da konuya dahil olmalarına çaba gösterilmiş ve proje ekibi tarafından geliştirilen süreç ve yöntemlerle KOBİ’lerde son derece pratik uygulamalarla öğrenme ortamları sağlıklı hale getirilmiştir.
Proje hakkında daha fazla bilgi edinmek için
http://www.healthylearning.eu/ sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
İpek İNCESULU
MAKRO Yönetim Geliştirme ve
Danışmanlık Ltd. Şti.
